بتن یک ماده همه کاره است و کاربردهای آن فراوان است. ویژگی های چکش خواری و در عین حال سخت بتن، آن را به یکی از مصالح پایه و ایده آل برای ساخت ساختمان، زیر ساخت های شهری و محصولات مختلف پیش ساخته تبدیل کرده است.
قبل از شروع کار با بتن، ابتدا باید نوع بتن مناسب را تعیین کرد. به عنوان مثال بتن آرمه برای مصالح ساختمانی که نیاز به استحکام کششی بالایی دارند، مانند ستون ها و تیرها مناسب است. در حالی که بتن سبک برای ساخت بلوک های بتنی سبک برای ساخت خانه بهتر است.
ساختمان های بتنی در حالی که کیفیت بهتری برای هوای داخلی ارائه می دهند، در برابر آتش نیز مقاوم هستند و مصرف انرژی را کاهش می دهند.
در ادامه نگاهی به کاربردهای متفاوت بتن خواهیم داشت. با ما همراه باشید.
کاربرد بتن در مصالح ساختمانی
بتن به طور گسترده ای برای ساخت خانه ها و ساختمان های تجاری و همچنین وسایل مربوطه مانند راهروها و ستون ها استفاده
می شود. بتن عایق گرمای داخل دیوارها را حفظ می کند و مصرف انرژی را تا 40 درصد کاهش می دهد.
ساختمان های بتنی نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارند و بیشتر دوام می آورند، در حالی که کیفیت هوای داخلی بهتری را ارائه می دهند. از دیگر مزایای آن می توان به مقاومت در برابر آتش، باد و طوفان اشاره کرد.
کاربرد بتن در ساخت جاده ها و بزرگراه ها
جاده ها و بزرگراه های بتنی بسیار مقاوم هستند و نیاز به حداقل تعمیر و نگهداری دارند. آن ها مستعد آسیب دیدگی بر اثر فشار و یا حالت ارتجاعی فنری نیستند. بزرگراه های بتنی به اندازه کافی محکم هستند تا در برابر تردد مداوم وسایل نقلیه سنگین و ضربه ثابت آنها مقاومت کنند.
استفاده از بتن در ساخت پل ها
بتن یکی از مقرون به صرفه ترین و سریع ترین مصالح ساختمانی برای ساخت پل است. معمولا از بتن برای رو بناهای پل (قسمت های بالای پل) استفاده می شود که شامل عرشه، حاشیه، پیاده روها و دیوارهای سد ترافیکی جانبی می گردد.
با برنامه ریزی مناسب و با استفاده از محصولات بتنی پیش ساخته، می توان این فرایند را به طور کارآمد و با توانایی رقابت با سایر مصالح به پایان رساند. به کمک بتن می توان تاثیرات بصری و ویژگی های تزئینی نیز اضافه کرد. بنابراین ساخت پل با استفاده از بتن مقرون به صرفه تر است و اجازه می دهد تا معماری و تزئینات بهتری انجام شود.
همچنین تیرهای بتنی ضمن تکمیل معماری اطراف، تا حدودی باعث حفاظت از پل در برابر ضربه نیز می شوند.
کاربرد بتن در ساخت بولاردز ( راه بند ستونی)
از بتن پیش ساخته به شکل تیرهای بتنی به عنوان دیوایس ها و ابزارهایی برای هدایت و راهنمایی مسیر رفت و آمد افراد و وسایل نقلیه استفاده می شود که به آنها در اصطلاح بولاردز می گویند.
این ستون های بتنی در عین حال که از ضربات ناشی از وسایل نقلیه جلوگیری می کنند، معماری مکان را نیز تکمیل می نمایند. آنها معمولا با میلگردهای فولادی و با روکش اپوکسی تقویت می شوند تا به دوام شان افزوده گردد. ستون های بتنی برای مناطق پر رفت و آمد مانند ورودی ساختمان ها و پارکینگ ها برای محافظت از عابران پیاده و اثاثیه ایده آل هستند.
کاربرد بتن در ساخت آب بند ها (سدها)
سدها یکی از سخت ترین و مهمترین سازه های ساخته شده از بتن هستند. برای ساخت سدها نیاز به میزان بالایی بتن است. همچنین برای افزودن حداکثر مقاومت به خواص بتن از آرماتور فولادی استفاده می کنند. بدین ترتیب که از فولاد تقویت شده برای دوام بیشتر آنها استفاده می شود و برای محدود کردن هر گونه ترک خوردگی، آب از طریق لوله های درون بتن به گردش در می آید. طراحی سدها نیاز به انتخاب دقیق مخلوط بتن با نوع سنگدانه مناسب دارد.
حتی با وجود خواص مقاومتی که بتن دارد، هنوز نیاز به نگهداری مناسب دارد تا طول عمر آن افزایش یابد. بتن باید حداقل سالی یک بار تمیز شود تا آلودگی و کثیفی و همچنین زنگ زدگی یا سایر لکه های آن از بین برود.
همچنین باید برای داشتن سطح سازه ای سالم به طور معمول ترک ها ترمیم شوند. عدم ترمیم ترک ها می تواند منجر به نفوذ آب شده و مشکلاتی را ایجاد کند.
به همین ترتیب آب بندی دوره ای سطح باعث کاهش نفوذ رطوبت و زنگ زدگی می شود. همچنین از ایجاد خاک و علف های هرز در خطوط اتصال و مفاصل آن جلوگیری می کند.
بازیافت بتن به چه صورت انجام می شود؟
هنگامی که سازه های بتنی تخریب می شوند، آنچه از بتن باقی می ماند مانند شن، سنگ ها و … برای پروژه های ساختمانی جدید بازیافت می شوند. سنگدانه های بتنی جمع آوری شده را از دستگاه خرد کن عبور می دهند و به این ترتیب خرد و ریز می شوند. بتن با میلگردهای فولادی نیز همین فرایند را طی می کند و قطعات فلزی بعدا با آهن ربا و دیگر وسایل مرتب سازی برداشته می شوند.
هدف بازیافت نه تنها حذف بتن از محل دفن زباله است؛ بلکه صرفه جویی در انرژی در حین بازفرآوری است. خرد کردن بتن قدیمی در محل، نیاز به حمل و نقل زباله ها را حذف می کند، در نتیجه هزینه ها و انتشار گازهای مضر کاهش می یابد.
دستگاه های بزرگ قابل حمل در جاده می توانند بتن را با سرعت 600 تن در ساعت خرد کنند؛ در حالی که سنگ شکن های کوچک تر می توانند بتن را با سرعت 150 تن در ساعت خرد کنند؛ با این مزیت که می توان آن ها را در مکان های تنگ تر نیز قرار داد.
بدون تردید سیمان و بتن راه و فرم عمران و ساختمان سازی را در قرن بیستم مشخص کرده اند. سازه های قوسی شکل و طاق دار که در کنار سازه های فلزی برای پر کردن شکاف ها غالب شده بودند، جای خود را به خطوط مستقیم یا سطوحی پوسته دادند که طیف وسیعی از اشکال را بر اساس بتن مسلح و بعدها با استفاده از بتن پیش تنیده ایجاد کرده اند. بتن به مهندسان اجازه می دهد تا طیف وسیعی از اشکال و کاربردها را به وجود آورند.
با ترکیب مقاومت فشاری نسبتا بالای بتن با استحکام کششی بالای فولاد که در توده بتن در موقعیت مناسب به شکل میله های استوانه ای (بتن مسلح) گنجانده می شود، مهندسان می توانند شکاف های وسیعی را پر کرده یا سازه هایی با ارتفاع بزرگ خلق کنند.
در حال حاضر تحولات سریع در حال رخ دادن است و پیش بینی آینده واقعا دشوار است.
منابع:
